محل انتشار: نخستین کنگره بین المللی حقوق ایران

علی طالع زاری – استادیار گروه حقوق ، واحد گرگان،دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان ، ایران

  فرزانه حبیبی – کارشناس ارشد ، گروه حقوق ، واحد گرگان،دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان ، ایران

رویکرد عدالت ترمیمی به « جامعه» یک نگاه کاملاً متفاوت است که دارای ویژگی های خاصی است. از طرفی این نگاه، یک نگاه حداقلی است. یعنی به عکس مفهوم جامعه در نگاه عدالت کیفری که یک نگاه حداکثری است و شامل جامعه به معنای بسیار گسترده ای است. در نگاه حداقلی ، جامعه محدود به افرادی است که در یک منطقه محدود و تعیین شده ای زندگی می کنند. کسانی که ذینفع عدالت ترمیمی محسوب می شوند و ناظر به محیطی است که در آن حل و فصل اختلافات صورت می پذیرد. طرفداران عدالت ترمیمی، همانگونه که در تلاش هستند تا نقشی فعال برای بزه دیده و بزهکار در فرآیندهای ترمیمی در نظر بگیرند، جایگاه و نقش ویژه ای نیز برای جامعه قائل هستند و آنان را نیز به عنوان سهم داران اصلی و کنشگران فعال در فرآیند های ترمیمی مشارکت می دهند تا بتوانند در حل کردن اختلافات بین بزه دیده تلاش نمایند و از بزه دیدگان حمایت و بزهکاران را کنترل نمایند. آنان معتقدند جامعه، مهمترین نقش را در ترمیم ایفاء می نماید. برایت ویت برای توجه به نقش جامعه تعابیر زیبایی دارد، او می نویسد: به این مسئله بازگردید که بزهکار در این دنیا تنهاست. برای خانواده اش غریبه است، کار ندارد، از مدرسه اخراج شده است، بی خانه است ومراقبت اجتماعی امکان حمایت از او را ندارد. عدالت ترمیمی بزه را نقض روابط می داند و معتقد است با وقوع بزه به روابط بزهکار و بزه دیده، روابط بزهکار و جامعه و روابط بزه دیده وجامعه لطمه وارد شده است که باید برای احیای این روابط در فرآیند های عدالت، چاره اندیشی شده و کاری انجام شود و نقش جامعه درباره احیای این رابطه، حائز اهمیت است. عدالت ترمیمی درباره روابط است، روابطی که به وسیله بزه آسیب دیده اند. عدالت ترمیمی مستلزم التیام و بهبود این روابط آسیب دیده بین بزه دیدگان، بزهکاران و جامعه است و نظام عدالت کیفری بدون مشارکت فعال عموم در سلامت جامعه نمی تواند موفق باشد.