محل انتشار: کنفرانس ملی مطالعات هنر و پژوهش‌های علوم انسانی

  علی طالع زاری – عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

علی مقصودلو – دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

معافیت از مجازات حبس هرچند کوتاه مدت و انتخاب جایگزین مناسب حبس به یک مفهوم به معنیبرخورداری محکوم علیه از یک رشته صفات و خصوصیات فردی است که به دادگاه اطمینان می دهد کهمجازات جایگزین حبس به نحو مطلوب به سرانجام می رسد. احراز جهات تخفیف مشعر بر این است که محکومعلیه یا با همکاری با مرجع قضایی در کشف جرم و یا آمادگی برای جبران زیان ناشی از جرم و یا اظهار ندامتو پشیمانی حاضر است مسئولیت واقعه را بپذیرد و پیامدهای آن را تحمل کند. در عین حال تعیین نوعمجازات جایگزین که با سن، مهارت، وضعیت و شخصیت محکوم علیه تناسب و سنخیت داشته باشد گاه بدونرضایت محکوم علیم ممکن است دقت لازم را نداشته باشد. افزون بر آن، دادگاه باید در تشخیص اوصاف وشروط مندرج در ماده 64 و تبصره ان توجه کند که گاه وضع خاص متهم از قبیل کهولت با بیماری که ازجهات تخفیف مجازات محسوب می شود (بند ث ماده 37 ق.م.ا.) ممکن است با تحمل مجازات های جایگزینهمچون خدمات عمومی رایگان و انجام دادن کارهای سخت و زیان آور منافات داشته باشد. مجازات هایجایگزین حبس اغلب جایگزین حبس های جرایم خرد و کم اهمیت به شمار می رود؛ حبس هایی که مضار آنبیشتر از فواد آن است و جرایمی که با وجود خسارت هایی که به بزه دیدگان وارد می کند، در زمره جرایم پرخطر نیستند.