نظام جزایی ایران در عصر پهلوی، چالش ها و ملاحظات (از آغاز تا انقلاب اسلامی)

سال انتشار 1394نویسنده: علی طالع زاری – استادیار گروه حقوق – دانشگاه آزاد واحد گرگان

چکیده

مشروطه در ایران اگر چه یک حرکت و انقلاب سیاسی بود اما حوزه­های مختلف، متاثر ازین موضوع دچار دگرگونی­های اساسی گردیدند. یک یاز این حوزه­ها دستگاه عدالت کیفری بود. در این دوره برای اولین بار عدلیه به طور رسمی تشکیل شد و قوانین مختلف یکی پس از دیگری تصویب شدند. از جمله این قوانین نوظهور می­توان به قانون اساسی، متمم قانون اساسی، قانون اصول و تشکیلات عدلیه و قانون اصول محاکمات جزایی اشاره کرد. علیرغم تصویب قوانین مختلف اما تا سال۱۳۰۴هـ.ش هیچ گاه در باب جرایم و مجازات­ها و مسایل ماهیتی حقوق جزا قانونی تصویب نشد تا اینکه در سال۱۳۰۴هـ.ش، قانون مجازات عمومی در مجلس به تصویب رسید. در جریان کودتای ۱۲۹۹هـ.ش، هیچ چیز بیش از انحلال عدلیه مردم را شادمان نکرد که نشان از ناکار آمدی عدلیه در ان زمان داشت. درسال­های حکومت پهلوی به دو دلیل، تصویب قوانین ماهوی مشکل گردیده بود. یکی حساسی تر و حانیون و علما در تصویب قوانین خلاف شرع و دیگری مخالفت حکام و متن فذینکه قانون را نافی قدرت و اختیارات نامحدود خود می­دانستند. از این بابت صویب قانون مجازات عمومی۱۳۰۴از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.