نحوه ی طرح شکایت کیفری از دیدگاه دکتر علی طالع زاری

دکتر علی طالع زاری وکیل پایه یک دادگستری و استادیار دانشگاه ؛در مورد مقوله ای که بسیار مورد نیاز شهروندان در مراجعه به محاکم دادگستری می باشد ، می پردازد. دعاوی کیفری را به چه کیفیتی و در کجا باید طرح کرد و اساسا چه فرایندی را باید برای پیگیری شکایات کیفری دنبال کرد؛ اینگونه توضیح دادند که ابتدا باید مفهوم و تعریف دعاوی و شکایات کیفری مشخص کرد دعاوی که در محاکم دادگستری مطرح می شود دو دسته می باشند دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری.

دعاوی حقوقی، دعاوی هستند که در آن ها مطالبه یک مال، منفعت، انجام یک خدمت و تعهد و امثالهم را داریم.

اما دسته دوم دعاوی کیفری، زمانی که جرمی را بر علیه فردی اعلام و اقامه دعوا می شود. موضوع جرایم هم متفاوت می باشد جرایم علیه اشخاص مثل قتل، تهدید، توهین و فحاشی، افترا و جرائم علیه اموال می باشد مثل سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری و یا جرائمی علیه امنیت هستند که جنبه عمومی دارد و مدعی عموم به عنوان شاکی وارد می شود.

زمانی که جرمی مطرح می شود و شکایات کیفری است طرف اول شاکی می شود و طرف دوم متهم می باشد.

در قانون آئین دادرسی جدید به کسی که طرح دعوا می کند به عنوان شاکی و بزه دیده هم گفته می شود. و در مورد این مقوله که کجا باید شکایت را مطرح کرد؛ دادگاه صالح یا دادسرای صالح، دادسرای محل وقوع جرم می باشد. برخی جرائم مستقیم در دادگاه مطرح می شوند . قانون گذار جرائم را به 8 درجه تقسیم می کند درجه یک شدید و درجه هشت خفیف می باشد. جرائم درجه 7 و 8 در دادگاه کیفری 2 به صورت مستقیم مطرح می شود نیازی به دادسرا نداریم اما جرائم درجه 1 تا 6 جرائم شدید باید حتما به دادسرا مراجعه کرد. دادگاه و دادسرا محل وقوع جرم، صالح است.

دکتر علی طالع زاری به این سوال که فرایند رسیدگی به شکایات کیفری به چه صورتی است اینگونه پاسخ دادند؛ هر شمایت کیفری که در دادگاه مطرح می شود چند مرحله دارد، در دادسرا ابتدا شکوائیه مطرح می شود، دادسرا تعقیب و تحقیق را انجام می دهد اگر بازپرس یا دادیار احراز کردند که جرم منتصب باشد، متهم را احضار می کنند، متهم زمانی که احضار می شود برای فرد قرار صادر می شود و تفهیم اتهام می گردد و قرار تامین کیفری هم برای فرد صادر می شود که متناسب با جرم می باشد و سپس ادامه تحقیقات را دادسرا انجام می دهد تا زمانی که به مرحله تصمیم نهایی در دادسرا گرفته شود و سپس بازپرس تصمیم می گیرد که جرم اتفاق افتاده است یا خیر.

اگر اعتقاد به اتفاق جرم داشته باشد قرار جلب به دادسرا صادر می شود و پرونده را به دادگاه فرستاده می شود ولی اگر دادسرا و دادگاه شخص را مجرم ندانست و اتهام را واقع ندانست قرار منع تعقیب صادر می کنند که ظرف 10 روز قابل اعتراض می باشد. اگر دادگاه قرار منع تعقیب دادسرا را تایید کردند رای قطعی می شود و پرونده مختومه می شود و دیگر تحت آن عنوان نمی توان شکایتی مطرح کرد که اعتبار امر مختومه می شود ولی اگر دادگاه قرار دادسرا را نقض کرد و اعتقادش این بود که جرم اتفاق افتاده است قرار جلب به دادرسی صادر می نماید و پرونده به دادسرا فرستاده می شود. دادسرا تحقیق و تعقیب انجام می دهد ولی دادگاه رسیدگی و صدور حکم را انجام می دهد یکبار دیگر در دادگاه رسیدگی می گردد تحقیقاتی که در دادسرا انجام شده، دادگاه آنها را ملاحظه می کند و اگر پرونده مورد صدور رای باشد رای صادر می گردد که مجددا قابل رای قابل تجدیدنظر می باشد. جز در موارد 7 و 8 الباقی درجات قابل تجدید نظر است. بعضی پرونده محل رسیدگی به اعتراض آن دیوان عالی کشور است و برخی دیگر در دادگاه های تجدیدنظر همان استان و در نهایت رای قطعی صادر می کنند.

دکتر علی طاله زاری در پاسخ به سوال آیا همیشه دادگاه به جبران خسارت شما رای می دهد ؛ این گونه توضیح دادند

خیر؛ در اکثر موارد رای که صادر می شود فقط جنبه عمومی جرم می باشد و فرد به مجازات و یا جزای نقدی محکوم می شود اگر شما می خواهید رد مال و خسارات خود را مطالعه کنید حتما باید دادخواست حقوقی همزمان در همان شعبه کیفری بدهید که دادخواست مطالبه ضرر و زیان گفته می شود و در برخی موارد قانون گذار پیش بینی کرده است به طور مثال در کلاهبرداری.

ایشان در انتها اظهار امیدواری کردند که شکایات کیفری را درست مطرح کنید و بتوانید از حقوق خود به درستی دفاع کنید.